Niçin Safra Taşı Oluşur KC günlük yaklaşık 1 litre safra üretir ve açlık durumunda bu safra safra kesesinde koyulaştırılarak depolanır. Yemekle birlikte özellikle besinler onikiparmak barsağa geldiğinde safra kesesi kasılır ve içindeki safrayı besinler sindirilsin diye barsağa akıtır. Safranın içinde çeşitli tuzlar, kolesterol ve safra boyaları gibi maddeler vardır ve denge içindedir. Eğer herhengi bir nedenle bu denge bozulursa örneğin kolesterol içeriği artarsa veya safra tuzları azalırsa safra kesesinde bir çökelek oluşur ve mevcut durum devam ederse safra taşları oluşur. Kimlerde daha çok safra taşı oluşur? Klasik olarak Bayanlarda, 40 yaş üstünde, açık tenlilerde, şişmanlarda, ailesinde safra taşı bulunanlarda daha çok safra taşı görülür. Bunun yanında özellikle kontrolsüz diyete bağlı hızlı kilo kaybedenlerde, gebelerde ve özellikle çok kusanlarda, sirozlu hastalarda, aşırı yağlı beslenenlerde, Orak hücreli anemi gibi bazı kan hastalıklarında, TPN gereken hastalıklarda ve seftriakson gibi ilaçlara bağlı olarak safra taşı oluşumu artar. Gebelerde hormonol değişiklikler ve aşırı kusma nedeniyle beslenememe safra kesesi taşını ve buna bağlı sıkıntıları arttırır, bu nedenle gebelere tavsiyem yanında bitter çikolata bulundurmaları, ilk aylarda bulantı ve kusma olursa 4-6 saatte az miktarda çikolata yemeleri safra kesesi taşı gelişmini azaltabilir. Safra Kesesi Taşları Nelere Yol Açar? Öncelikle safra kesesi taşları hiçbir şikayete neden olmayabilir ve ömür boyu sessiz kalabilir. Asemptomatik taş diyoruz bunlara. Bazı durumlar hariç bu taşlarda ameliyat gerekli değildir. Safra kesesi taşı hareketli olduğundan Biliyer kolik dediğimiz kısa süren ağrı, bulantı kusma gibi şikayetlere yol açabildiği gibi, Akut kolesistit dediğimiz uzun süren ağrı, bulantı kusma ve ateşle giden Safra kesesi iltihabına da neden olabilir. Hatta iltihap ilerleyerek safra kesesi delinip karın içini iltihaplandırarak ölüme bile yol açabilir. Ayrıca, SK taşı safra yollarına düşerek koledokolityazise, o da tıkanma sarılığına, pankreas iltihabına ve kolanjit dediğimiz safra yolları iltihabına yol açabilir. KC iltihabı ve apsesine de neden olabilir. Bu saydığımız durumlar ölüme yol açabilen ciddi hastalıklardır. Ameliyat şart mıdır? Taşı düşürme veya kırma yöntemi var mıdır? Şikayete neden olan Safra taşlarının hâlen geçerli tek tedavisi ameliyattır. Böbrek taşlarında olduğu gibi kırma veya düşürme gibi tedavi yöntemlerinin modern tıpta yeri yoktur. Asemptomatik taşlarda tedaviye gerek yok demiştik, ancak şikayete neden olmasa da Çocuklarda, Orak hücreli anemide, Çalışmayan kese durumunda, 2 cm’den büyük Safra kesesi taşlarında, Kalsifiye kese yani porselen kese dediğimiz durumunda ve Şeker hastalarında safra kesesi taşı varsa şikayet yapmasa da ameliyat yapılmalıdır.

Safra kesesi taşları nasıl ameliyat edilir? Altın standart Laparoskopik kolesistektomi denilen karın duvarı kesilmeden 3-4 adet küçük delikden yapılan ameliyattır. Avantajı hasta 1 gün yatar, hatta bazı merkezlerde aynı akşam taburcu edilmektedir. Ağrı ve işe dönme süresi diğer ameliyat olan açık koleistektomiye göre çok kısadır. Bir de kozmetik olarak belirgin iz bırakmaması en önemli avantajıdır. Safra kesesi taşına bağlı sarılıklar hepatit gibi bulaşıcı mıdır? Safra kesesi taşı safra yoluna düştüğünde kanalı tıkayacağından safra oniki parmak barsağına akamaz, safra kesesi de tüm safrayı depolayamacağından safra birikir ve kana karışır, böylelikle tıkanma sarılığı dediğimiz durum gelişir. Önce göz aklarında daha sonra tüm gövde sararır ve kaşıntı, başlar. Ancak burada hepatitdeki gibi bir mikrobik durum olmadığından hastanın etrafındakilere hastalık bulaşmaz. Çocuk ve eşe de Yakın temasla bulaşma olmaz. Safra yoluna düşmüş taşlar nasıl tedavi edilir? Günümüzde en çok tercih edilen yöntem ERCP’dir. Ancak, açık cerrahi dediğimiz karnı keserek safra kanalına ulaşıp taşlar boşaltılabilir veya Laparaskopik yöntemle de başarılabilir. Hatta PTK yönteminde KC’den iğne ile girilip daha sonra taşlar dışarı boşaltılabilir. Ancak en yüz güldürücü yöntem ERCP’dir. Hangi hastalara ERCP gereklidir? Safra yolunda taş varlığında, safra yollarında akut iltihap durumunda, Taşa bağlı sarılık veya pankreatit gelişen hastalarda, pankreas kanseri veya safra yolu kanserine bağlı tıkanma sarılığı gelişen hastalarda ERCP gereklidir. Bunun dışında safra kesesi ameliyatları veya KC hidatik kist ameliyatlarına bağlı safra fistüllerinde, kronik pankreas iltihaplarında, pankreas fistülleri gibi bir çok neden ERCP gerektirir. ERCP işlemi yapılırken ameliyatta olduğu gibi narkoz gerekli midir? ERCP ile safra yolu taşları çıkarılmazsa ne olur, acil ameliyat gerekir mi? ERCP den sonra safra kesesi ameliyatı olmak gerekir mi? Gerekirse ERCPden kaç gün sonra ameliyat olabilirim. Pankreatit, kanama, delinme, infeksiyon ve kateter sıkışması en önemli sakıncalarıdır. Bu aksilikler günümüzde 20 hastadan birinin başına gelmektedir. Erken tanı önemlidir, yakın takip ve tedavi ile tüm komplikasyonların tedavisi vardır. Özellikle geç teşhis durumunda ciddi ameliyatlar gerekebilir.