Cilt dokularından kaynaklanan kanserlerdir. Birden fazla türü vardır. Cilde rengini veren melanosit simile hücrelerden kaynaklanan kanserler Malign melanoma olarak adlandırılır. Bazal hücrelerden kaynaklanan kanserler, bazal hücreli karsinomalardır. Cildin dış tabakasındaki yassı hücrelerden kaynaklanan kanserler yassı hücreli karsinomalardır. Yine sinir sisteminden gelen uyarılara hormon üreterek cevap veren nöroendokrin hücrelerinden kaynaklanan cilt kanserleri de vardır. Cilt kanserleri ileri yaşlarda, güneş ışığına maruz kalan bölgelerde veya bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde ortaya çıkar. Melanom ayrı bir başlıkta incelenmiş olduğundan burada bazal ve yassı hücreli (squamoz) kanserlerden bahsedilecektir. Risk Faktörü
- Açık tenli olmak
- Güneş ışığı ve diğer ultraviyole radyasyon kaynaklarına (solaryum) maruz kalmak
- İleri yaş ve erkek cinsiyet
- Mesleki olarak kömür katranı ve arsenik gibi bazı kimyasallara uzun süreli maruziyet
- Radyoterapi almış olmak
- Cilt kanseri öyküsü
- Ciltte uzun süren iltihabi durumlar ve hasar
- Sigara
- Sedef hastalığı nedeni ile ilaç ya da PUVA(ultraviyole ışın tedavisi) alanlarda yassı hücreli cilt kanseri ve diğer cilt kanserleri riski daha fazladır.
- Nadir görülen kseroderma pigmentozum olarak adlandırılan bir cilt hastalığında güneş ışığına bağlı hasarın tamir edilebilme kapasitesi azalır. Bu bireylerde çocukluk çağında bile cilt kanserleri görülebilir.
Cilt kanserlerinin en sık görülen belirtileri şunlardır;
- İyileşmeyen iltihaplı lezyonlar
Ciltte görülen;
- Küçük, kabarık, düzgün, parlak lezyonlar
- Küçük, kabarık, kırmızı veya kahverengi-kırmızı renkli lezyonlar
- Düz, sert, kırmızı veya kahverengi ve kabuksu lezyonlar
- Kabuksu, kanamalı lezyonlar
- Yara izine benzer ve kalıcı lezyonlar
. Tanı Melanom dışı kanserlerin tanısında kullanılan muayene ve tanı yöntemleri şunlardır.
- Muayene: Ciltteki renk, biçim ve yapı değişiklikleri, şişlik ve ciltteki lekeler, doktor tarafından dikkatle muayene edilir.
- Biyopsi: Ciltte görülen normal dışı büyümeden parça alınarak, bu parçada kanser hücrelerinin olup olmadığı patoloji uzmanı tarafından mikroskop altında incelenir. Cilt kanseri tanısı konduktan sonra hastalığın diğer bölgelere yayılıp yayılmadığının tespiti için bazı testlere başvurulabilir. Yassı hücreli kanserlerde lenf bezleri yayılımının tespiti için lenf bezi biyopsisi yapılabilir.
. Tedavi Her hastanın tedavisi farklılık göstermekte olup, tedavi kararında hastalığın yeri, evresi, hastanın yaşı ve diğer sağlık sorunları gibi birden fazla faktör etkilidir. Multidisipliner bir çalışma gerektiren bu tedaviler ; cerrahi, bölgesel tedaviler, radyoterapi, kemoterapi, hedefe yönelik tedaviler gibi farklı seçenekleri içermektedir. Referanslar
- https://www.cancer.org/cancer/basal-and-squamous-cell-skin-cancer/causes-risks-prevention/risk-factors.html
- https://www.cancer.org/cancer/basal-and-squamous-cell-skin-cancer/detection-diagnosis-staging/signs-and-symptoms.html
- https://www.cancer.org/cancer/basal-and-squamous-cell-skin-cancer/treating.html