Bahar ve yaz aylarında çoğu kişi tarafından sürekli olarak kullanılan güneş gözlükleri, belirli nitelikleri taşımaması durumunda göz sağlığını tehdit edebilir. Bu nedenle güneş gözlüğü alırken dikkat edilmesi gereken noktalar bilinmeli ve titizlikle seçim yapılmalıdır. Sadece modelini beğendiğiniz için güneş gözlüğü almak oldukça yanlış bir davranıştır. Gözlük alırken üzerinde durulması gereken pek çok husus vardır. Öncelikle gözlüğün çerçevesi ve sapları, yüzünüze uyum sağlamalıdır. Uygun bir gözlüğün burnunuza ve kulaklarınıza baskı yapmadan ve sürtünmeye neden olmadan yüzünüze rahatça yerleşmesi gerekir. Güneş ışınlarının tepeden gözlerinize ulaşmayacağı, kirpiklerinizin cama değmeyeceği şekilde yüzünüze yakın mesafede oturan ve kaşlarınızı kaplayan bir gözlük seçmeniz, göz sağlığınız açısından iyi olacaktır.
UV (Ultraviyole) koruması
Güneş gözlüğü satın alırken dikkat edilmesi gereken en önemli özellik, camların ultraviyole ışınlarını blokaj derecesidir. Normalde her gözlük camı ultraviyoleyi değişik oranlarda bloke edebilmekle birlikte etkili ultraviyole blokajı için özel kaplamaların kullanılması gerekir. Güneş gözlüğünün UVA ve UVB blokaj derecelerine bakılmalı, yüzde 99’un üzerinde (ideali yüzde 100 blokaj) UV blokajı yapabilen camlar tercih edilmelidir. UVA ve UVB blokaj derecesi bulunmayan, camları hakkında bilgi sahibi olamadığınız gözlükleri, göz sağlığınızı tehlikeye atabileceğinden dolayı kesinlikle satın almayınız.
Birçok güneş gözlüğünün üzerinde UV400 şeklinde bir ibare içeren etiket görürsünüz. Hem UVA hem de UVB ışınlarını engelleyen ‘UV 400’ etiketine sahip bir güneş gözlüğü, gözlerinizin ve göz kenarlarındaki hassas derinin sağlıklı kalmasına yardımcı olur ve buna ek olarak size rahat bir görüş sunar. Güneş gözlüklerinde kullanılan aynalı kaplamalar göze gelen ışık miktarını düşürmekle birlikte ultraviyole blokaj oranını etkilemez. Bu nedenle aynalı cama sahip olan gözlükler, diğer gözlüklere oranla herhangi bir artıya sahip değildir. Fakat kişisel tercihlerinize bağlı olarak aynalı güneş gözlüğü kullanmanızda herhangi bir sakınca yoktur.
Mercek ve Cam Rengi
Tüm güneş gözlüğü mercekleri derinlik algısı oluşturacak, parlaklığı kesecek ve görüşteki berraklığı geliştirecek şekilde renklendirilir. Güneş gözlüğünde mercek rengi seçimi kişisel zevklere bağlı olsa da, tercih ettiğiniz rengin bazı alanlarda görüşünüzü etkileyeceğini aklınızdan çıkarmayın. Güneş gözlüğünün mercek rengi; gözlerinize ne ölçüde ışığın ulaşacağını, diğer renkleri ne kadar iyi görebileceğinizi, karşıtlıkları (kontrastları) ne kadar iyi seçebileceğinizi belirler. Cam rengi seçerken gözlüğü çoğunlukla hangi alanlarda kullanacağınızı belirlemeniz yararlı olabilir. Bazı gözlükler yoğun güneş altında kullanmaya uygun renge sahip olsa bile hafif güneş ışığının bulunduğu ortamlarda aşırı karanlık bir görüntü sağlayacağı için kullanışsız olabilir. Yine benzer şekilde açık renklerdeki camlar da hafif parlaklık koşullarına uygun olması nedeniyle güneşli ve açık havada, güneş ışınlarını filtre etme konusunda yetersiz kalabilir.
Hangi renk güneş gözlüğü ne zaman kullanılmalı?
Cam renginin polarize özellik veya gözlüğün UV ışınlarına karşı koruma düzeyiyle bir ilgisi yoktur. Bu nedenle gözlük satın alırken göz sağlığına uygun olup olmadığına cam rengine göre karar vermemelisiniz. UV ışınlara karı koruma özelliğine sahip gözlükler arasından zevkinize ve kullanım alanınıza uygun cam rengindeki gözlükleri tercih edebilirsiniz. Camın rengi ışığın göze yansıma oranı, gözlüğün ortamdaki renkleri ne derecede ayırt etmeye imkan tanıdığı ve derinlik algısının hissedilebilirliği üzerinde etkilidir. İşte, renklerine göre gözlük camlarının özellikleri...
Kahverengi, gri, yeşil: Bu renklerdeki camlara sahip olan güneş gözlüklerinin orta-üstü parlaklık koşullarındaki parıltıların önüne geçmesi ve göz yorgunluğunu azaltması beklenir. Siyah, gri ve kahverengi camlar güneş gözlüğünde en sık tercih edilen renkler arasında yer alır. Bu renkler hem yoğun güneş hem de günlük kullanım için uygundur. Yeşil renkli cama sahip olan güneş gözlükleri, çevredeki nesnelerin renklerinin normalden bir miktar farklı olarak algılanmasına yol açar. Fakat gözleri dinlendirme özelliğine sahiptir. Yeşil renkli camlar ayrıca az güneşli ortamlarda kullanmak için daha uygundur, bu nedenle bahar aylarında veya kışın güneşli günlerde tercih edebilirsiniz.
Sarı, altın, açık kahverengi: Bu renklerdeki gözlük camları parlaklık anlamında daha az koruma sağlasalar da orta-düşük ışık koşullarında üstün performans gösterirler. Derinlik algısını ileri düzeyde sunan bu gözlüklerin kullanımı özellikle kayak ve snowboard yaparken ya da diğer kış sporlarıyla ilgilenirken oldukça üstün performans sağlar. Turuncu ve kehribar rengine yakın olan gözlük camları ise diğer renklerin algılanmasını bir miktar zorlaştırır, bu nedenle araba kullanımı için tercih edilmemesi gereken cam renkleri arasında yer alır.
Pembe, kırmızı: Pembe ve kırmızı güneş gözlüğü mercekleri, ortamın daha parlak görünmesini sağlar. Düşük ışık görünürlüğü ve kontrastı artırma anlamında iyi bir performans ortaya koyar. Bu renkler bulutlu hava koşullarında, kayak ve snowboard gibi kış sporları için tercih edilebilir. Ek olarak mavi ve yeşil arka plana karşı bulunan objelerin görünürlüğünü artırırlar ki, bu da onları yeşil alanlarda (örneğin ormanda) kullanım için daha uygun hale getirir. Şık ve tarz sahibi bir görünüm sağlayan pembe ve kırmızı camlı güneş gözlükleri, aynı zamanda diğer renklerin en iyi şekilde algılanmasını sağlayan cam renkleridir ve gözleri dinlendirici etki sağlar.
Aynalı camlar: Aynalı camlara sahip güneş gözlükleri, son yıllarda modanın da etkisiyle oldukça popülerleşmiştir. Merceğin dış yüzeyine yansıtıcı film uygulanan ve ışığı daha çok yansıtıp göze daha az geçmesini sağlayan aynalı güneş gözlükleri, objeleri olduklarından daha karanlık gösterirler ve kullanımları genel olarak kumlu, sulu, karlı ve yüksek rakımlı koşullar için uygundur. Bir diğer deyişle parlaklık derecesi yüksek ortamlarda kullanmaya daha uygun olan aynalı cama sahip gözlüklerin araba kullanımı esnasında tercih edilmemesinde fayda vardır.
Mercek ve çerçeve materyali
Kullanılan mercek ve çerçeve materyali; berraklık, ağırlık, sağlamlık ve maliyet anlamında güneş gözlüğü seçimi yaparken göz önünde bulundurmanız gereken önemli konular arasında yer alır. Cam mercekli gözlükler çizilmeye karşı çok daha dayanıklıyken polikarbon mercekli gözlükler parçalanmaya karşı daha dirençlidir. Polikarbon mercekli güneş gözlükleri çiziklerin önlenebilmesi açısından mutlaka kalıplı bir kılıf içerisinde saklanmalıdır. Çerçeveniz de tercihen daha hafif, alerji yapma potansiyeli düşük bir materyalden yapılmış olmalıdır. Çok ağır malzemeler kullanılarak üretilen güneş gözlükleri burun kemiği üzeride ağırlık oluşturarak sürekli kullanan kişilerde zamanla burunda eğrilik oluşturabilir. Çerçeve materyallerinin dışında, güneş gözlüğünün yüzünüze uygun olması da oldukça önemlidir. Bu nedenle uygun boyut ve çerçeve şekline sahip olan güneş gözlüklerini tercih etmelisiniz.
Miyop, hipermetrop, astigmat gibi göz kusurlarına sahip olan kişiler için her türlü renk ve yapıdaki gözlük camları, numaralı olarak üretilebilir. Bu kişiler güneş gözlüğü yaptırmadan önce mutlaka göz doktoru muayenesinden geçmeli ve güncel göz numarasını öğrenmelidir. Aynı zamanda alerji, göz kuruluğu gibi göz sağlığına ilişkin farklı hastalıkları bulunan kişilerin de tercih edecekleri gözlük türü ve cam yapısına karar vermeden önce göz doktoruna danışmasında fayda vardır. Bu bilgilerden yola çıkarak yüz şekliniz ve göz sağlığınız ile uyumlu bir güneş gözlüğünün gözlerinizi zararlı güneş ışınlarına karşı koruyacağını unutmayınız ve özellikle yaz aylarında güneş gözlüğü kullanmayı ihmal etmeyiniz.
