Kalp ve Damar Hastalıkları: Kalp ve damar hastalıkları küresel olarak bir numaralı ölüm sebebidir. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre 2012 yılında 56 milyon kişi ölmüş ve 70 yaş altı ölümlerin % 52’si bulaşıcı olmayan hastalıklar sonucunda meydana gelmiştir. Bulaşıcı olmayan hastalıklar içerisinde kardiyovasküler kaynaklı ölümler yüzde %37’dir. Kalp Krizi Tanımı: Kalp oksijen ve diğer besleyici maddeleri koroner arterler olarak adlandırılan kan damarları aracılığı ile sağlar Bu damarlarda kan akımı kesildiği zaman oksijen ve besleyici maddeler temin edilemez ve kalpte hasar meydana gelir. Ani gelişirse kalp krizi olarak adlandırılır. Damarlardaki tıkanıklık kısmi ise kan akımı azalır ve anjina denilen göğüs ağrısı oluşur. Bu durum kalp krizi habercisidir. Kalp Krizi Belirtileri: Genellikle göğüste ağrı ve huzursuzluk hissi ile başlar birkaç dakikadan daha uzun sürer, tekrarlar. Göğüste huzursuzluk basınç, sıkışma veya doluluk gibi hissedilebilir. Ağrı veya huzursuzluk kol, omuz, dirsek, çene, sırtta da hissedilebilir. Diğer semptomlar bulantı, kusma, bitkinlik, soluk görünme, soğuk terlemedir. Kadınlarda nefes darlığı, bulantı, kusma, sırt ve çene ağrısı daha çok görülür. Uzun süredir diyabeti olan kişilerde diyabetin sinirleri etkilemesi nedeniyle ağrı olmayabilir. Kalbi besleyen damarlarda tam değil kısmi tıkanıklık olursa az da olsa kan akımı devam ediyorsa göğüs ağrısı veya göğüste rahatsızlık hissi olur, kısa sürer. Kol, sırt, çene, boyun ve mideye yayılabilir. Aktivite, stres, aşırı sıcak veya soğuk başlamasına sebep olabilir. Uzun sürmesi, sık aralıklarla tekrarlaması, kalpte ritim bozukluğu ve nefes darlığı ile birlikte olması, ufak bir aktivitenin başlamasına sebep olması kötüye işarettir. Anjina geliştiği zaman istirahat etmek, doktorumuzun bu durumlarda kullanmamız için verdiği bir ilaç varsa kullanmak ve yine en kısa sürede doktora başvurmak gerekir. İnme Tanımı: Kan kalpten boynumuzun iki yanında yer alan iki büyük damar aracılığı ile beyine taşınır. İnme kalp krizi gibi oluşur. Kan akımı kesildiği zaman oksijen ve besleyici maddeler beyine ulaşamaz. Bu durum beyin dokusunda hasara yol açar ve inme olarak adlandırılır. İnme yerine nedene bağlı olarak serebral kanama(beyin kanaması),serebral tromboz(beyin damarlarında tıkanıklık) kullanılabilmektedir. Karşılaşılan diğer terimler; serebrovasküler iskemi, geçici iskemik ataktır. İnme Belirtileri: Genellikle ani gelişen yüz, kol, bacak veya sıklıkla vücudun bir yarısında kuvvet kaybı olur. Bunların dışında aynı bölgelerde uyuşma, bayılma, bilinç bulanıklığı, konuşmada veya konuşulanları anlamada güçlük, sebebi bilinmeyen şiddetli baş ağrısı, baş dönmesi, dengeyi sağlayamamak, bir gözde veya her iki gözde görme kaybı, bilincin tamamen kaybı görülebilir. İnme bulguları olayın beynin hangi bölgesini etkilediğine ve şiddetine bağlıdır. Ani ölüme yol açabilir. Bu bulgular hafif şiddette ve herhangi bir tedavi almadan düzeliyorsa geçici iskemik atak olarak adlandırılır. Geçici iskemik ataklar inmenin habercisi olabilir. Geçici iskemik atak olmadan inme gelişebilir.İnme bulguları olduğu zaman çok şiddetli olmasa dahi en kısa sürede hastaneye gidilmelidir. Kalp Krizi ve İnmenin Engellenmesi: Kalp krizi geçiren kişilerin üçte ikisi hastaneye ulaşamadan hayatlarını kaybetmektedir. İnme hastaları ise modern ve ileri tedavi olanaklarına ulaşsa bile yüzde altmışı ölmekte veya sakat kalmaktadır. Bu nedenle belirtileri bilmek ve hızlı hareket etmek çok önemlidir. Önlemek her zaman tedavi etmekten daha iyidir. Birçok kalp krizi ve inme önlenebilir.
- Sigara dumanına maruz kalınmamalıdır.
- Günde en ez 30 dakika fiziksel aktivite yapılmalıdır.(ev, bahçe işi, yürüyüş gibi)
- Diyette yağ, şeker ve tuz azaltılmalıdır.
Günde 5 öğün sebze ve meyve tüketilmelidir. Hipertansiyon: Yüksek kan basıncı, koroner kalp hastalığı ve serebrovasküler hastalık için majör risk faktörüdür. Kan basıncı seviyesinin, inme ve koroner kalp hastalığı ile anlamlı ve ilerleyici ilişkisi vardır. Aynı yaş grubunda 115/75 mmHg’dan itibaren kan basıncındaki her 20/10 mmHg’lık artış kardiyovasküler hastalık riskini iki katına çıkarmaktadır. Koroner kalp hastalığı ve serebrovasküler hastalığa ek olarak yüksek kan basıncı kalp yetmezliği, renal yetmezlik, periferik damar hastalığı, retinal kan damarlarında bozulma ve görme kaybına yol açar.
