Hastalıkları genellikle çok ağrılıdır. En sık görülen ve birbiri ile belirtileri nedeniyle karıştırılan 3 makad hastalığı; hemoroid, perinal fistül ve anal fistüldür. Her üç hastalık hakkında biraz daha bilgi vermek gerekirse ilk önce hemoroidden başlamak en doğrusu olur.

Hemoroid

Halk arasında basur memesi ya da mayasıl olarak da adlandırılan hemoroid, makatın çevresinde mevcut olan damarların, bacaklarda görülen varisler gibi şişmesiyle oluşan bir hastalıktır.

Nedenleri

Makatta bizim büyük abdestimizi tutmamızı sağlayan 2 adet kas (sfinkter) vardır. Bunlar dış (externol) ve iç (internol) kaslardır. Dış kas bizim kontrolümüzdedir. Büyük abdest yapmak istediğimizde biz dış kası açıyoruz. İç kas buna paralel olarak kendiliğinden açılıyor. İç ve dış kas arasındaki bu uyum bozulduğunda kişi kabız olmasa da ıkınarak, zorlanarak büyük abdest yapar. Bu ıkınma ve zorlanma sonucu meydana gelen basınç artışı buradaki damarların şişmesine neden olur ve hemoroid gelişir. Kesin neden belli olmamakla birlikte hastalığın ortaya çıkmasını kolaylaştıran etkenler vardır. Bunlar; uzun süre ayakta durma, ishal, kabızlık, hareket azlığı, kalp yetmezliği, karaciğer sirozu, uzun süre öksürme ve kusmalar, gebelik, kalın bağırsağın son kısmının tümörleri ve bazı ailelerde kalıtımdır.

Yaygınlığı

Halkın yüzde 30'unda görülen hemoroidin yaş ilerledikçe görülme sıklığı artar. Genellikle 20-50 yaş arasında daha fazla görülen hemoroidlerde kadın ve erkeğe göre büyük bir farklılık söz konusu değildir. Ancak doğumlar ve hareketsiz bir hayat nedeniyle bayanlarda erkeklere nazaran daha sıktır. Yaşamının herhangi bir anında hemoroid geçirmemiş insan adeta nadirdir. Bazen belirti vermeyebilir. Çocuklarda görülmez denecek kadar azdır. Belirtileri En sık görülen belirti kanamadır. Ağrı, yanma hissi, basınç ve ağırlık duygusu, şişme, kaşıntı, kabızlık hissi, akıntı ve basur memeleri diğer belirtileridir.

Teşhisi

Teşhis, bu bölgenin muayenesi ile konur. Gerekirse endoskopik muayene de (aletle anal bölgeye ve kalın bağırsağın son kısmına bakılması) yapılır. Belirtiler bu bölgenin kanseri ile aynı olduğundan kesinlikle muayene olmadan hemoroid tedavisi yapılmamalıdır.

Tedavisi

Tedavi her hastaya ve hastalığın teşhis edildiği döneme göre değişir. Teşhisi hemoroid olan herkese aynı tedavi yapılacak diye bir kural yoktur. İlaçlarla tedavi mümkün olduğu gibi skleroterapi, bant ligasyonu ve cerrahi tedavinin değişik tipleri de uygulanabilir. Bu tedavi şekillerinden hangisinin yapılması gerektiği yapana ve hastaya göre değişir.

Perinal Abse, Fistül

Abse, bu bölgenin iltihabi hastalığıdır. Hepsinde ağrı başlıca belirtidir. Bunun dışında üşüme, titreme, ateş yükselmesi, defekasyon (büyük abdest) yapamama gibi yakınmalar da yapar. Abselerde tedavide ilaç tek başına yetersizdir. Abse lokal veya genel anestezi ile cilde veya makad boşluğuna en yakın yerlerinden yapılan kesi ile boşaltılır. Birlikte ilaç da verilir. Tedavi sonrası ya tamamen iyileşir ya sıklıkla perinal fistül haline döner (bir ucu ciltte, bir ucu makad içine açılan yol). Perinal fistülde en sık yakınma akıntıdır. Ameliyat dışında tedavisi mümkün değildir.

Anal Fistül

Anal kanaldaki çatlak ve yaradır. Kadınlarda sıktır. Dış tarafta bir cilt kıvrımı vardır ve hastanın eline geldiği için basur ile karışır. Devamlı kabızlık hali, zor doğum gibi nedenlerle olabilir. Hekim tarafından tanınması kolaydır. Akut fissürlerde (yeni olmuşlarda) ilaçtan yarar görülür. Kronik fissürde kesin tedavi ameliyattır. Ameliyat ile başarı yüzde 100'dür.

Sıkıntısız Bir Yaşam İçin Önerilerimizi Dikkate Alın

• Dengeli besleniniz. Lifli, tahıl, kepek, sebze ve meyve açısından zengin gıdalar tercih edilmelidir. Tahrişe sebep olabilecek, acı, ekşi, turşu ve alkol alınmamalıdır. Aşırı çay ve kahveden uzak durulmalıdır.
• Çok su içiniz. Sabah aç karnına ve yemeklerden önce bir bardak su içilmelidir. Günde 1.5-2 litre su içme alışkanlık haline getirmelidir.
• Temizliğinize özen gösteriniz. Kişisel temizliğe dikkat edilmelidir. Tuvaletten sonra hemoroid bölgesi ılık su ile yıkanmalıdır. Tuvalet kağıdı ile kurulanmalıdır. Tahriş edici özelliğinden dolayı temizlikte sabun kullanılmamalıdır.
• Kabız olmamaya dikkat ediniz. Kabız ve ishal olunmamalıdır. Düzenli barsak alışkanlığı kazanılmalıdır. Her sabah aç karnına su içilmeli, kahvaltıdan sonra tuvalet alışkanlığı kazanılmalıdır. Tuvalete gitmeyi ertelemek uygun değildir.
• Düzenli egzersiz yapınız Karın kaslarını kuvvetlendirecek egzersizler yapınız.
• Ağır yükler taşımamaya çalışınız.
• Dar iç çamaşırı ve giysiler giymekten kaçınınız.