Amerika Birleşik Devletleri’nde her yıl 50 kişi böcek sokması sonucu oluşan alerji nedeniyle hayatını kaybediyor. Türkiye’de her 10 yetişkinden birinde de böcek sokması alerjisi bulunuyor. Böceklerin en tehlikeli ve öldürücü olanları ise arılar. Arı sokması sonucunda gelişen arı alerjisinin nasıl anlaşılabileceği, arı alerjisi testi ve tedavisi hakkında Göğüs Hastalıkları ve Alerji Uzmanı Prof. Dr. Recep Aydilek, bilgi verdi.
Böcekler İçinde En Tehlikeli ve Öldürücü Olan Tür Hangisidir?
Yaz aylarında daha çok sarı yabani arılar, bal arıları ve iri arı sokmalarına daha çok rastlanmaktadır. İri arılar daha küçük olan sarı yabani arılardan daha tehlikelidir. Karıncalar da çenesi ile tutunarak başının çevresinde yaptığı dairesel hareketler ile birlikte birkaç yerden sokabilir. Soktuğu yerde püstül gelişir. Karıncaların da son yıllarda giderek sağlığı tehdit ettiği bilinmektedir.
Arı Alerjisi Belirtileri Nelerdir?
Özellikle yaz aylarında sık sık arı sokmaları ile karşılaşılabiliyor. Arı sokması sonrasında yaşanan arı alerjisi belirtileri ise alerjinin erken teşhis edilmesi açısından oldukça önem taşıyor. Arı sokmalarında küçük kaşıntılar olabilir. Bunlar genellikle 24 saat içinde kaybolurlar. Bazen de 2 gün içinde ortaya çıkan kızarıklık ve kabartılar olabilir. Bunlar 2 ile 7 gün arasında kaybolur. Arı alerjileri belirtileri ise kendisini ürtiker (kurdeşen), anjiödem (kurdeşenin tehlikeli olanı) ve anaflaksi (aniden fenalaşma) gibi şeklinde gösterebilir. Hatta bu reaksiyonlar ölüme bile yol açabilirler. Arı alerjisi belirtileri hemen olabildiği gibi 1-2 saat sonra da kendini gösterebilir. Boğazda ödem, ses kısıklığı, nefes darlığı, şokla birlikte dolaşım bozuklukları ortaya çıkabilir. Arı alerjisine bağlı ölüm olayları genellikle 50 yaşın üstündeki erkeklerde daha fazladır.
Arı Alerjisi Testi İle Tanı!
Arı alerjisinin tanısında hastanın sorgulanması, deri testleri ve laboratuvar kan testleri önemlidir. Hasta çok iyi sorgulanmalı, geçmişteki arı sokmalarının zamanı, ne gibi özellikler taşıdığı, reaksiyonun nasıl seyrettiği ve beraberinde ne gibi şikayetlerin ortaya çıktığı araştırılmalıdır. Arı alerjisi oluştuktan sonra panik, korku, aşırı sıcak, aşırı egzersiz ve alkol alımı alerjik reaksiyonu çok arttırabilir. Arı zehri ile yapılan deri testleri tanıda yardımcı olur. Deri testleri hastalığın öyküsü ile birlikte değerlendirilmelidir.
Arı Sokmalarında Ortaya Çıkan Alerji Nasıl Tedavi Edilir?
Arı alerjisinin tedavisinde en çok merak edilenlerden biri arının iğnesinin nasıl çıkartılması gerektiği. Eğer arı iğnesini çıkartmak istiyorsanız, zehir kesesi sıkmadan iğneyi çıkartmaya özen göstermelisiniz. Bu nedenle arı sokması sonrası hemen bir sağlık kuruluşuna başvurularak, arı testi ve tedavisi gerçekleştiren hastanelerde uzman yardımı alınmalıdır.
Arı Alerjisinden Korunma Yöntemleri
Arı sokmasından korunmak istiyorsanız koruyucu tedavi çok önemlidir. Şayet bahçede veya tarlada çalışılıyorsa uzun çorap, eldiven ve mutlaka ayakkabı arı sokmasına karşı sizi koruyabilir. Evin çevresinde bulunan arı kovanları kaldırılmalı veya imha edilmelidir. Şekerli ve açık gıdalara yaban arıları gelebileceğinden bunlar kapalı olarak saklanmalıdır. Arı alerjisi olanların parlak ve çiçekli giysileri giymemeleri, parfüm kullanmamaları önerilmektedir. Arı alerjisi olanlar yanında otomatik epinefrin enjektörü (epi-fen) taşınmalıdır. Tehlikeli reaksiyonlarda hemen iğne yapılmalıdır. Arı alerjilerinden korunmak için arı aşısı yapan hastanelerde aşı tedavisi uygulanabilir. Arı alerjisi aşısı mutlaka hastanede uygulanmalıdır.
