Koronavirüs çocuklarda yetişkinlere göre daha az görülse de, son dönemlerde anne babaların önemli endişe kaynakları arasında yer alıyor. Bazı aileler hastaneye gitmemek için, çocuklarında görülen sağlık sorunlarının tedavisini ya da aşılarını erteleyebiliyor. Oysa aşılar acil bir durum olarak değerlendiriliyor ve bebekler ile çocukların sağlığı için mutlaka uygulanması gerekiyor. Memorial Şişli Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Dicle Çelik, koronavirüs sürecinde çocuk sağlığı konusunda dikkat edilmesi gerekenler hakkında bilgi verdi. Koronavirüs enfeksiyonuna çocukluklarda çok sık rastlanmamakla birlikte, bazı durumlarda sonuç pozitif olsa bile belirti vermediği gözlemlenmektedir. Ancak bu, hastalıktan korunma tedbirlerinin göz ardı edilebileceği anlamına gelmemektedir. Nadir de olsa koronavirüsün çocuklarda zatürreeye döndüğü vakalar bildirilmiştir. Amerika’da 0-18 yaş arasındaki 2 bin 500 çocuğun takip edildiği bir çalışmada; bu yaş aralıklarında en fazla 15 yaş üstü ve 1 yaş altı çocuklarda koronavirüs görüldüğü ifade edilmektedir. Buna göre çocukların sağlığı konusunda da titiz davranılması önem taşımaktadır.
Çocuklarda koronavirüs belirtilerine dikkat
Çocuklarda koronavirüs sürecine akılcı yaklaşıp, erken davranmak önemlidir. Koronavirüsün semptomları erişkinlerde hızlı ilerlemektedir. Çocuklarda ve yetişkinlerde koronavirüse diğer enfeksiyonlara yaklaşıldığı gibi yaklaşılmalıdır. Çocuğun genel durumunun takip edilmesi gerekir. Örneğin 0-1 yaş arasında görülen ateş çok önemlidir. Çocuğun beslenmesi ve halsizlik durumu değerlendirilmelidir. Çocuklarda koronavirüs daha çok üst solunum yolu enfeksiyonu gibi görülmekle beraber, en büyük endişe çocukların evdeki diğer yetişkinlere virüsü bulaştırmasıdır. Çocuk sağlıklı görülebilir ama virüsü evdeki diğer bireylere taşıyabilir. Bu nedenle 20 yaşın altındaki bireyler için sokağa çıkma yasağı uygulanmaktadır. Çocukta ateş, öksürük, boğaz ağrısı gibi belirtiler varsa mutlaka doktor aranmalı ve bilgilendirilmelidir.
Kronik hastalığı olan çocuklara dikkat!
Çocuklarda da yetişkinlerdeki gibi kronik hastalıklar görülmektedir. Diyabet, kalp ve böbrek hastalığı olan çocukların bağışıklık sistemleri de zayıf olabildiği için bu konuda dikkatli olunmalıdır. Genel anlamda çocukluk döneminde koronavirüs enfeksiyonu hafif geçiriliyor olsa da dikkatli olunmalıdır. Bilimsel veriler takip edilmeli, Sağlık Bakanlığı’nın uyarıları göz önünde bulundurulmalıdır.
39 derece ateş ve genel durumda kötüleşme varsa hastaneye gidin
Çocuğunuzun sağlığı için ateş önemli bir kriterdir. Ancak ateşin derecesi ve nereden ölçüldüğü önemlidir. Eğer çocukta 39 derecenin üzerinde, titremeye nedene olan yüksek ateş varsa, genel durumu iyi değilse, çocukta beslenme sorunları varsa, belirgin bir ishal mevcutsa, öksürük krizi, nefes alamama gibi sorunlar varsa bu durum koronavirüsün alt solunum yolunu tuttuğu anlamına gelebilir. Bu nedenle önce çocuk doktorunun aranması ve bilgilendirmesi; sonrasında onun yönlendirmesi doğrultusunda hareket edilmesi gerekmektedir.
Koronavirüs döneminde aşı acil bir durumdur
Koronavirüs nedeniyle aşıların ertelenmesi söz konusu değildir. Amaç Covid 19 döneminden sonra başka enfeksiyonların yeniden baş göstermesinin önlenmesidir. Bazı aşılar zamanında yapılmalıdır. Örneğin verem aşısı bebeğin 60 ile 90. günleri arasında uygulanmalıdır. Gerek aile hekimleri gerekse pediatri uzmanları ailelere bu konuda çeşitli alternatifler sunmaktadır. Pek çok hastanede aşılar için sağlam çocuk poliklinikleri oluşturulmuştur. Aile hekimleri de aşı zamanı gelen bebekleri yoğunluğun olmadığı sabah saatlerinde kabul etmektedir. Evde bakım uygulamaları çerçevesinde aşılar uzmanlar tarafından gerekli tüm önlemler alınarak evde de uygulanabilmektedir. Aşı öncesinde aileler mutlaka pediatri uzmanlarıyla telefonla irtibat kurmalıdır ve onların yönlendirmelerine uymalıdır. Koronavirüs sürecinde hayati önem taşımayan konular için beklenebilir ancak aşı acil bir durumdur. Aşı için hastaneye giderken, maske kullanılması çok önemlidir. Ancak burada da maskenin kullanımına dikkat edilmelidir. Maskeyi elleri yıkadıktan sonra takmak gerekir. Ayrıca maskenin sadece lastikli kısımlarından tutmak gerekmektedir. Maskeyi çıkardıktan sonra da eller iyice temizlenmelidir. Kullanılan bir maske bir daha kullanılmamalıdır. Hastaneye gelen ebeveynlerin buna dikkat etmesi gerekmektedir. Bebekler yüzlerinde maskeyi tutmak istemeyebilir. Maske açısından yaşı uygun olan çocuklara maske takmalı, aksi durumda küçük bebeklerin pusetleri yağmurluk ile örtülebilir. Hastanede aşılar hızlı bir şekilde uygulanıp aile bir an önce hastaneden evine gönderilir.
Emziren annede koronavirüs varsa…
Anne sütü bebekleri pek çok hastalığa karşı korumaktadır. Covid-19 antikorlarının sütle bebeğe geçmesi mümkün olabilir ama bu konuda yeterince çalışma bulunmamaktadır. Emzirmeyle Covid-19 bulaşmasına dair bir vaka tespit edilmemiştir. Bu durumda annelerin bebeklerini emzirmesinde bir sakınca olmamakla birlikte, damlacık enfeksiyonu yoluyla bulaşma olabileceği de unutulmamalıdır. Bu nedenle emzirmede bazı kurallara uyulmalıdır. Bebeğe dokunmadan önce ve dokunduktan sonra eller yıkanmalıdır. Eller tek kullanımlık kağıt havlu ile kurulanmalıdır. Emzirilen ortamın sık sık havalandırılmasına dikkat edilmelidir. Emzirme sırasında solunum hijyeni uygulanmalı ve maske takılmalıdır. Covid- 19 olan bir kadın emzirme için çok iyi hissetmiyorsa, sütünü sağarak bebeğini güvenli yollarla besleyebilir. Anneler bu süreçte bol su içmeli, beslenmelerine dikkat etmelidir. Koronavirüs yenidoğanlar dahil herkes için bir tehlike oluşturmaktadır. Bu nedenle son derece dikkatli davranılmalıdır.
Evden çıkmayan çocuğa D vitamini verilebilir
Normalde sağlıklı beslenen, tüm besin gruplarından dengeli bir şekilde tüketen bir çocuğun gıda takviyesine ihtiyacı yoktur ancak evden çıkma durumu söz konusu olmadığı için D vitamini takviyesi kullanılabilir. Uzm. Dr. Dicle ÇELİK Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları (Pediatri) Memorial Şişli Hastanesi
