Halk dilinde peygamber sünneti veya yarım sünnet... Peygamber sünneti ya da yarım sünnet olarak da bilinen hipospadyas erkek çocuklarda görülen doğumsal bir anormalliktir. Bu çocuklar ameliyat öncesinde asla sünnet ettirilmemelidir. Hipospadyasın tedavisi cerrahidir. İdeal tedavi yaşı 6 ay ile 1 yaş arasıdır, geciktirilmemelidir. Erkek çocuklarda cinsel organlarının ucunda olması gereken dış idrar deliğinin, penisin alt yüzeyinde bir yere açılması şeklindeki anormalliğin ismi tıp dilinde ‘hipospadyas‘tır. Böyle çocuklar adeta yarım sünnet olmuş gibi doğarlar, dikkatle bakıldığında idrarlarını bacaklarına doğru ve penisin altından yaptıkları farkedilir. En uçta deliğe benzer bir görünüm olsa bile burası kördür ve idrar buradan gelmez. Hipospadyas, oldukça sık rastlanan bir doğumsal anormalliktir. Ortalama 150 erkek çocuktan birisinde bulunur. Ailevi geçiş vardır ve hipospadyaslı babaların çocuklarında görülme riski fazladır.

Peygamber sünnetli veya yarım sünnetli çocuklar

Halk arasında peygamber sünnetli veya yarım sünnetli deyimleri hipospadyaslı çocuklar için kullanılır. Gerçekten böyle çocuklarda hem idrar deliği uçta olmaz, hem de alt yüzde sünnet derisi olmaz. Sünnet derisi penisin sırtında yarım olarak yaratılmıştır ve penisin baş kısmını örtmez. Peygamber sözcüğü elbette olumlu bir ifade taşıdığı için, bu durumun bir lütuf olduğu düşünülmemelidir. Böyle çocuklarda sünnet derisi adeta bir horoz ibiği gibi penisin sırtında toplanmıştır. ‘Peygamber sünneti’ deyimi olumlu izlenim bıraksa da, bu durum bir lütuf değil tam tersine hipospadyas anomalisinin bir parçasıdır. Pratik olarak her hipospadyaslı çocuk aynı zamanda yarım sünnetlidir.

Nasıl farkedilir?

Dikkatli anne-babalar sünnet derisinin yarım şeklini farkederler ve bu durumun anormal olduğunu düşünerek çocuk hekimlerine başvururlar. Bazen idrarın uçtan fışkırmadığını, altta bir delikten yapıldığını farkederler. İdrarın yapıldığı delik çoğunlukla uca yakın olsa da bazı çocuklarda hatalı delik torbaların arasında veya anüsün önünde bile olabilir. Böyle çocuklar çişlerini aynı kız çocukları gibi yapabilirler. Hatalı idrar deliği olması gereken yerden, yani penisin ucundan ne kadar uzaktaysa anormallik o denli ağır olur. Bazen de cinsel organdaki eğrilik anne-babaların dikkatini çeker.

Çocuk sahibi olabilirler mi?

Yanlış tedaviler uygulanmazsa hipospadyaslı çocuklar da ileri de çocuk sahibi olabilirler. Özellikle eğriliğin tam düzeltilmesi, hem çocuk sahibi olma yönünden hem de cinsel münasebette sorun olmaması yönünden çok önemlidir. Ancak zamanında ve modern cerrahi tedaviler ile yapılan müdahale ile bu sorunlara karşı tam düzelme sağlar.

Diğer sorunlar neler?

Hipospadyaslı çocukların yüzde 10 kadarında hatalı delik dar olur. Böyle vakalar incecik işerler ve çişlerini bitirmeleri uzun zaman alır. Tedavi edilmezse bu darlık nedeni ile böbrekler bozulabilir. Ayrıca hipaspadyaslı çocuklar bu olayı farkettiklerinde ciddi psikolojik rahatsızlıklar gelişebilmektedir.

İdeal tedavi yaşı nedir?

İdeal ameliyat yaşı 6 aylık ile 1,5 yaş arasıdır. Bu yaştaki çocuklarda hem ameliyat, hem ameliyat sonrası bakım büyüklere oranla çok daha kolaydır. Ayrıca bu yaşlarda ameliyat edilerek tedavi olan hastalar ileride başlarından böyle bir olay geçtiğini de hatırlamazlar. Bu da önemli bir avantajdır. Bu yaşları kaçırmış olan çocuklarda ise daha fazla bekletmeden bir an önce ameliyat yapılmalıdır. Üst yaş sınırı yoktur.

Hipospadyas ameliyatının hedefleri

Cerrahi tedavideki ana hedefler 4 tanedir:

• Eğriliği tamamen düzeltilmiş, özellikle sertleşme olduğunda tam düz bir penis.
• Pipinin tam ucundan karşıya doğru fışkırtarak işeyebilme.
• Dış görünüm olarak sünnetli bir çocuk görünümünü elde etme.
• Böyle bir anormalliğin olduğunun farkına varmadan küçük yaşta tedavi.

Asla sünnet yapılmamalı!

Bu çocukların ameliyatlarında yarım sünnet derisi çok işe yarar. Öncesinde bu çocuklar asla sünnet ettirilmemelidirler. Ameliyatın bitiminde zaten sünnet de olmuş olurlar.

Ameliyatı çok mu zor?

Ameliyat, hayati risk taşımasa da son derece hassas ve ince bir iştir. Büyüteçli gözlüklerle, özel iplikler kullanılarak bu işte uzmanlaşmış çocuk cerrahisi veya çocuk ürolojisi uzmanlarınca yapılmalıdır. Tecrübenin rolü o denli önemlidir ki, yurt dışında işlerinin büyük bir bölümü sadece bu ameliyatları yapmak olan ‘hipospadyolog’lar vardır. Tecrübeli ellerde genellikle tek ameliyatla netice almak ve düzgün görünümlü penisler elde etmek mümkündür. Çok nadir olarak ikinci ameliyat gerekir. Ameliyat esnasında, eğrilik varsa düzeltildikten sonra çoğunlukla sünnet derisi kullanılarak idrar borusu uca kadar uzatılır. Çocuk böylece sünnet de olmuş olur. Ameliyatın kendisi gibi, ameliyat sonrası bakımın da birçok incelikle dolu olduğu unutulmamalıdır. Uygun modern yöntemlerle yapılan ameliyat sonrası da, ameliyat kadar rahat ve başarılı geçebilir. Hastalar genellikle bir gece hastanede tutulduktan sonra evlerine yollanılır. Yaklaşık 10 gün içinde ameliyatın başarısı anlaşılır.