2. ACTILYSE 'İ KULLANMADAN ÖNCE DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
ACTILYSE'i aşağıdaki durumlarda KULLANMAYINIZ
Genel olarak kullanılmaması gereken durumlar:
- Alteplaz, gentamisin (üretim işleminden gelen eser miktarda bir kalıntı) ya da ACTILYSE içindeki yardımcı maddelerden herhangi birine karşı alerji (aşırı duyarlılık),
- Halen var olan veya son 6 ay içerisinde geçirilmiş önemli kanama bozukluğu, var olduğu bilinen kanama eğilimi,
- Ağız yoluyla pıhtı engelleyici (oral antikoagülan, örn. varfarin sodyum) almakta olan hastalar (INR >1.3),
- Herhangi bir merkez sinir sistemi harabiyeti öyküsü (örn. tümör, damarda baloncuk, beyin veya omurilik ameliyatı gibi),
- Kafa içi kanama öyküsü, belirtisi ya da kuşkusu,
- Kontrol altında olmayan, şiddetli yüksek kan basıncı,
- Son 10 gün içerisinde geçirilmiş büyük bir ameliyat ya da önemli bir darbe (halen geçirilmekte olan kalp kriziyle ilişkili herhangi bir darbe de dahil), yakınlarda geçirilmiş bir baş ya da beyin darbesi,
- Son 10 gün içerisinde geçirilmiş uzun süreli (2 dakikadan uzun) veya vücudun darbe aldığı kalp-akciğer yeniden canlandırma işlemi, normal doğum; üzerine kompres (baskı) uygulanamayan büyük bir kan damarına yakınlarda girilmiş olması (örn. vena subklavia ya da vena jugularis ponksiyonu),
- Karaciğer yetmezliği, siroz, portal hipertansiyon (özofagus varisleri) ve aktif hepatit gibi şiddetli karaciğer fonksiyon bozukluğu,
- Bakteriyel kalp hastalıkları,
- Pankreas iltihabı (pankreatit),
- Son 3 ay içerisinde, mide-bağırsak sisteminde belgelendirilmiş ülser hastalığı,
- Atardamarlarda genişleme, yapısal damar bozuklukları,
- Kanama riski yüksek olan tümörler,
- Son 3 hafta içerisinde geçirilmiş mide-barsak kanaması (gastrointestinal) veya idrar yolları ve cinsel organlarda (ürogenital) kanama,
- Son 1 hafta içerisinde yapılmış omurilikten sıvı alma işlemi (lumbar ponksiyon).
Ani kalp krizi ve akciğerde göçmen pıhtı tablolarında, ek olarak aşağıdaki durumlarda da kullanılmamalıdır:
- Herhangi bir zaman geçirilmiş kanama sonucu inme ya da nedeni bilinmeyen inme,
- Son 4.5 saat içerisinde oluşmuş ani damar tıkanıklığı sonucunda gelişen şimdiki inme dışında, önceki 6 ay içerisinde geçirilmiş, beyinde damar tıkanıklığı sonucu gelişen inme veya geçici kansız kalma nöbetleri.
Ani damar tıkanıklığı sonucu gelişen inme tablosunda, ek olarak aşağıdaki durumlarda da kullanılmamalıdır:
- Kansızlık nöbeti belirtilerinin infüzyonun başlatılmasından 3 saatten daha uzun süre önce ortaya çıkması, ya da belirtilerin ortaya çıkış zamanının bilinmediği durumlar.
- İnfüzyonun başlatılmasından önce, ani damar tıkanıklığı sonucu gelişen inme belirtilerinin hızlı bir iyileşme göstermesi ya da sadece küçük/hafif belirtilerin varlığı.
- Klinik olarak (örn. Ulusal Sağlık Enstitüsü İnme Skoru (NIHSS) >25) ya da uygun görüntüleme teknikleriyle değerlendirildiği şekliyle, inme tablosunun ağır oluşu.
- İnme başlangıcında aynı zamanda atakların varlığı.
- Son üç ay içerisinde inme ya da ağır kafa darbesi öyküsü.
- - Diyabet hastası iken aynı zamanda inme geçirilmiş olması.
- İnme başlangıcından önceki 48 saat içerisinde heparin uygulaması ve yüksek bir aktive parsiyel tromboplastin zamanı (aPTT).
- 100,000/mm3'ten daha düşük kan pulcuğu (trombosit) sayımları.
- Küçük kan basıncının 110 mm Hg'dan büyük olması ya da kan basıncını bu sınırlara düşürmek için yoğun tedavi (damar içinden uygulanan ilaçlar ile) gerekliliği.
- Kan glukozunun 50 mg/dL'den az ya da 400 mg/dL'den yüksek olması.
- ACTILYSE, 18 yaşın altındaki çocuk ve ergenlerde veya 80 yaşın üzerindeki hastalarda ani inmenin tedavisi için kullanılmaz.
ACTILYSE'i aşağıdaki durumlarda DİKKATLİ KULLANINIZ
- ACTILYSE, pıhtı çözücü tedavi konusunda deneyimli doktorlar tarafından kullanılmalı ve izlenmelidir. Standart yeniden canlandırma gereçleri ve ilaçları tedavi sırasında hazır bulundurulmalıdır.
Genel olarak, aşağıdaki önlemler geçerlidir:
Kanama:
- Kanama, ACTILYSE tedavisi sırasında en sık karşılaşılan istenilmeyen bir sonuçtur (komplikasyon). Kullanılmakta olan ve kanamaya katkıda bulunabilecek ilaçlar dikkate alınmalıdır. Ayrıca, pıhtı çözücü tedavi boyunca, muhtemel bütün kanama bölgeleri dikkatle izlenmelidir. ACTILYSE tedavisi sırasında sert kateterlerin kullanılmasından, kas içi enjeksiyonlardan, ve hastanın gereksiz yere hareket ettirilmesinden sakınılmalıdır.
- Ağır kanama ortaya çıkarsa, özellikle de beyin kanaması durumunda, pıhtı çözücü tedavi derhal durdurulmalı ve eşzamanlı heparin uygulamasına da son verilmelidir.
- Ani kalp krizinde ve göçmen akciğer pıhtısında 100 mg ACTILYSE'i aşan dozlar, ve ani damar tıkanıklığı sonucu oluşan inmede 90 mg'ı aşan dozlar verilmemelidir, çünkü kafa içi kanaması ihtimali artar.
Aşırı duyarlılık
- Tedaviden sonra, rekombinant insan doku-tipi plazminojen aktivatör molekülüne karşı kalıcı bir antikor oluşumu gözlenmemiştir. Antikorlar dışarıdan alınan maddelere karşı vücudun oluşturduğu koruyucu bileşiklerdir; ancak bazı durumlarda vücuda zarar verebilecek reaksiyonlara neden olabilirler. ACTILYSE'in tekrar kullanılması konusunda düzenli bir çalışma bulunmamaktadır. ACTILYSE uygulamasına bağlı ani, aşırı alerjik reaksiyonlar (anaflaktoid reaksiyonlar) enderdir ve etkin madde alteplaza veya gentamisine (üretim işleminden gelen eser miktarda bir kalıntı) ya da yardımcı maddelerden herhangi birisine karşı aşırı duyarlılık nedeniyle ortaya çıkabilir. ACTILYSE tozun bulunduğu cam şişenin tıpası, alerjik reaksiyonlara neden olabilen doğal kauçuk (bir lateks türevi) içermektedir.
- Eğer yukarıdaki gibi bir ani alerjik reaksiyon ortaya çıkarsa, uygulama durdurulmalı ve uygun tedaviye başlanmalıdır.
- Özellikle eşzamanlı olarak ACE-inhibitörleri almakta olan hastaların izlenmesi önerilir.
Tüm pıhtı çözücü ilaçlarda olduğu gibi tedavinin yararı, muhtemel risklerine karşı dikkatle tartılmalıdır. Bu durum özellikle aşağıdaki durumlar için geçerlidir:
- Yakınlarda yapılmış kas içi enjeksiyon, iğneyle doku örneği alma, büyük damarlara girilmiş olması, yeniden canlandırma amacıyla kalp masajı,
- Kullanılmaması gereken yerler bölümünde bahsedilmemiş olan, kanama riskinin yükseldiği bütün durumlar.
Ani kalp krizi ve ani göçmen akciğer pıhtısı tedavisinde ek olarak, aşağıdaki uyarılar ve önlemler de geçerlidir:
- Büyük kan basıncı 160 mm Hg seviyesinden yüksek ise dikkatli bir risk/yarar değerlendirmesi yapılmalıdır.
- İleri yaş, kafa içi kanaması riskini artırabilir. Ancak yaşlılarda tedavi yararı da arttığından, risk-yarar değerlendirmesi dikkatle yapılmalıdır.
Ani kalp krizi tedavisinde ek olarak, aşağıdaki uyarılar ve önlemler de geçerlidir:
- Pıhtı çözücü tedavi, kalp ritminin bozulmasıyla sonuçlanabilir. Kalp ritminin bu şekilde bozulması, kalbin durmasına yol açabilir, yaşamı tehdit edici olabilir ve klasik ritim bozukluğu tedavilerinin uygulanmasını gerektirebilir.
- ACTILYSE kullanımı, sol kalbinde pıhtısı olan hastalarda, bu pıhtının vücuda dağılma riskini artırabilir.
Ani inme tedavisinde ek olarak, aşağıdaki uyarılar ve önlemler de geçerlidir:
- Tedavi sadece, nörolojik tedavi ve bakım konusunda eğitim almış, deneyimli bir hekim tarafından gerçekleştirilmelidir.
ACTILYSE ile tedavi edilen ani damar tıkanıklığı sonucu gelişen inmesi olan hastalarda kafa içi kanama riski daha yüksektir. Bu durum özellikle aşağıdaki gibi durumlar için geçerlidir:
- bölümde “ACTILYSE'i aşağıdaki durumlarda KULLANMAYINIZ” başlığı altında listelenen bütün tablolar, ve genel olarak, yüksek kanama riski taşıyan bütün tablolar,
- Tedaviye başlama zamanının gecikmesi,
- Beyin damarlarında küçük baloncukları olan hastalar,
- Önceden aspirin ile tedavi edilen hastalarda kafa içi kanaması riski daha yüksektir. Riskin yüksek olduğu dikkate alınarak, 0.9 mg alteplaz/kg dozundan fazlası (en fazla 90 mg) verilmemelidir.
Tedavi, belirtilerin ortaya çıkmasından itibaren 4.5 saatten daha geç başlatılmamalıdır, çünkü bu durumda yarar/risk oranı, aşağıdaki sebeplere nedeniyle elverişsizdir:
- Tedavinin olumlu etkileri zaman içerisinde azalmaktadır.
- Özellikle önceden aspirin almakta olan hastalarda olmak üzere, ölüm oranı yükselir.
- Büyük belirti veren kanama riski artar.
- İlaç uygulanırken ve uygulamadan sonraki 24 saat boyunca kan basıncı (KB) izlenmelidir; eğer büyük KB 180 mm Hg'dan yüksek ya da küçük KB 105 mm Hg'dan yüksek ise, yüksek tansiyon tedavisi önerilir.
- Önceden inme geçirmiş hastalarda, veya kontrol altına alınamayan diyabeti olanlarda, tedavinin yararı azalır; ancak bu hastalarda yarar/risk oranı halen daha olumludur.
- İnmesi çok hafif olan hastalarda tedavinin riskleri, beklenen yarara karşı ağır basarlar. İnmenin çok şiddetli olduğu hastalarda ise kafa içi kanaması ve ölüm riski daha yüksektir. Bu iki hasta grubu, ACTILYSE ile tedavi edilmemelidir.
- Enfarktüsleri geniş olan hastalarda, kötü sonuç alınma riski daha büyüktür (şiddetli kanama ve ölüm); yarar/risk oranı ayrıntılı olarak ele alınmalıdır.
- İnme hastalarında olumlu sonuç alınma olasılığı, ileri yaş, inme şiddeti ve başvuru zamanında kan glukoz düzeylerinin yüksek oluşuyla birlikte azalır; ancak ağır maluliyet ve ölüm, veya kafa içi kanaması olasılığı, tedaviden bağımsız olarak artar. Seksen yaşın üzerindeki hastalar, inmenin şiddetli olduğu hastalar (klinik ve/veya uygun görüntüleme teknikleriyle değerlendirildiği şekilde), ve başlangıçta kan glukoz düzeyleri 50 mg/dL'den düşük ya da 400 mg/dL'den yüksek olan hastalar, ACTILYSE ile tedavi edilmemelidir.
- Kansız bölgede kan dolaşımının yeniden başlatılması, o bölgede beyin ödemi gelişmesine yol açabilir. Kanama riskindeki artış nedeniyle, alteplaz tedavisini izleyen ilk 24 saat içerisinde trombosit agregasyon inhibitörleriyle tedaviye başlanmamalıdır.
- ACTILYSE'in çocuklarda kullanımı konusundaki deneyimler henüz sınırlıdır.
- Bu uyarılar, geçmişteki herhangi bir dönemde dahi olsa, sizin için geçerliyse lütfen doktorunuza danışınız.
ACTILYSE 'in yiyecek ve içecek ile kullanılması:
ACTILYSE uygulama yolu nedeniyle, yiyecek ve içeceklerle etkileşmez.
Hamilelik
ilacı kullanmadan önce doktorunuza veya eczacınıza danışınız.
ACTILYSE'in hamilelik sırasında kullanımı konusundaki deneyimler son derece kısıtlıdır. Hamilelik durumunda doktorunuz sağlanacak yararı, oluşabilecek potansiyel risk karşısında dikkatle değerlendirecek ve ACTILYSE uygulayıp uygulamayacağına karar verecektir.
Tedaviniz sırasında hamile olduğunuzu fark ederseniz, hemen doktorunuza veya eczacınıza danışınız.
Emzirme
ilacı kullanmadan önce doktorunuza veya eczacınıza danışınız.
ACTILYSE'in emzirme sırasında kullanımı konusundaki deneyimler son derece kısıtlıdır. Alteplazın süte geçip geçmediği bilinmemektedir.
Doktorunuz sağlanacak yararı, oluşabilecek potansiyel risk karşısında dikkatle değerlendirecek ve ACTILYSE uygulayıp uygulamayacağına karar verecektir.
Diğer ilaçlar ile birlikte kullanımı
- Pıhtılaşmayı etkileyen ilaçlar, ACTILYSE tedavisinden önce, tedavi sırasında ve tedaviden sonra kanama riskini artırabilirler.
- ACE inhibitörleriyle (bir tür yüksek tansiyon ilacı grubu) eşzamanlı tedavi, anaflaktoid reaksiyon (allerjik reaksiyon, kan basıncında düşme, solunum güçlüğü vb. gibi belirtiler) gelişmesi riskini artırabilir.
- Eğer reçeteli ya da reçetesiz herhangi bir ilacı şu anda kullanıyorsanız veya son zamanlarda kullandınız ise, lütfen doktorunuza veya eczacınıza bunlar hakkında bilgi veriniz.