Kalp krizi geçiren hastaların tedavisindeki başarının en önemli kriteri ‘erken teşhis’tir Kalp krizi, tüm gelişmelere rağmen, ne yazık ki hâlâ dünyada ölüm nedenleri sıralamasında birinci olma özelliğini korumaktadır. Kalp krizi vakalarının büyük bir kısmı, daha önce ciddi bir belirti vermeksizin, aniden ortaya çıkar. Bunun sonucu olarak önemli oranda ani ölümler oluşur. Turgut Özal, Barış Manço, Kemal Sunal ve Cenk Koray’ın ani ölümleri bu konuda gördüğümüz en bilinen örneklerdir. Ünlü televizyoncu Cenk Koray’ın ölümüyle son günlerde tekrar gündeme gelen kalp krizi hakkında çok şey konuşuldu. Ancak hastalığın nedenleri, belirtileri ya da tedavi yöntemleri üzerinde fazla durulmadı...

Kalp krizi öldürüyor

Kalbin kendisini besleyen üç damar ve bunun yan dallarına koroner arterler denir. Damar sertliği nedeniyle koroner damarlarında oluşan darlıkların kan pıhtısıyla tamamen ve aniden tıkanması sonucu beslediği kalp kasının ölümüne ‘kalp krizi’ denir. ABD’ de yılda 1,5 milyon kişi (yaklaşık 20 saniyede 1 kişi) kalp krizi geçirmektedir. Kalp krizi tüm ölüm nedenlerinin başında gelip ani ölümlerin en önemli nedenidir. Kalp krizi nedeniyle meydana gelen ölümlerin yüzde 50’si ilk bir saat içerisinde olmaktadır.

En tipik belirti göğüs ağrısı

Kalp krizinin en tipik belirtisi göğüs ağrısıdır. Göğsün orta kısmında geniş bir alanda ağrı, yanma, baskı, sıkışma, ağırlık gibi 20 dakikayı geçen bir rahatsızlık hissedilir. Bazen göğüs ağrısı daha çok sol kola veya her iki kola, boyna, alt çeneye, mide kısmına ve sırta yayılma gösterebilir. Özellikle yaşlı ve şeker hastalarında ağrı olmayabilir, ani bitkinlik veya ani nefes darlığı şikayetleriyle belirebilir. Göğüs ağrısı ile birlikte terleme, bulantı, kusma veya ölüm korkusu olabilir. Bununla beraber yemek borusu, mide, bağırsak, akciğer, pankreas, safra kesesi ve göğüs kaslarının hastalıkları ile de karışabilir.

İlk saatler altın değerinde

Tecrübeler şunu göstermiştir ki hiç kimse kendine kalp hastalığını yakıştırmamakta ve şikayetleri başka şeylere yorumlamaktadırlar. Böylece doktora gitmeyen ve kalp krizi geçiren hastalar çok büyük ölüm riski almaktadırlar. Bu dönemi sağ olarak atlatan hastalar ise tedavi için altın değerindeki ilk saatleri tedavisiz geçirerek tedavisi mümkün olmayan ve ömür boyu bunun acısını çekeceği ciddi kalıcı kalp hasarlarına maruz kalırlar.

Koroner Yoğun Bakım Ünitelerinin önemi

Kalp krizi geçiren hastalar mutlaka koroner bakım ünitelerinde takip ve tedavi edilmelidir. Burada sürekli kan basınçları, kalp atışları, EKG’ si takip edilen hastada oluşabilecek en küçük bozukluk anında tedavi edilebilir. Bu dönemde ölümlerin en büyük nedeni olan ölümcül ritim bozuklukları şok aleti ile kolayca tedavi edilebilir. Yetersiz kalp atışları veya kalbin durması halinde geçici kalp pili (pacemaker) takılarak hasta sağlığına kavuşturulabilir. Bu ünitede yapılan modern tedavilerle kalp hasarı azaltılabilir. İlk saatlerde kan pıhtısıyla tıkanmış damarın trombolitik tedavi (pıhtı erici tedavi) ile erkenden açılması sayesinde kalp hasarı en aza indirilebilir. Bu nedenle hastanın şikayetinin başlaması ile koroner bakım ünitesine yatması arasında geçen zaman çok önemlidir. Hasta ne kadar erken gelirse tıkalı kalp damarı o kadar erken açılır ve kalpteki kalıcı hasarda o kadar az olur. 6 saatten sonra gelen hastalarda kalpteki hasar en yüksek düzeydedir.

Risk faktörlerine dikkat

Kalp krizine neden olan bazı risk faktörleri belirlenmiştir. Sigara, yüksek tansiyon, şeker hastalığı, kanda kolesterol yüksekliği, yağlı beslenme, aşırı kilo, hareketsiz yaşam, sinirli kişilik yapısı, stres ve aile yakınlarında kalp hastalığı olması bu hastalık için risk oluşturmaktadır. Hastalığın gizli seyredip aniden ortaya çıkması nedeniyle bu hastalığı normal check-up programları ile tespit etmek mümkün değildir. Hastalığın erken tanısı ancak bir kardiyologun önerebileceği incelemeler sonrası konabilir. Bu nedenle, 40 yaş üzeri sağlıklı görünen ve yukarıdaki risk faktörlerinden 2 tanesini bulunduran özellikle erkeklerin kardiyolojik check-up yaptırması faydalıdır. Bunun yanında göğsünde rahatsızlık olan kişilerin erken dönemde bir kardiyologa görünmesi gerekir.

Bir Kardiyoloji Check-up programında hangi testler yer alabilir?

Hayrunnisa Hastanesi Kardiyoloji Ünitesi hastalarına aşağıdaki Kardiyoloji Check-up programını uyguluyor.

• Kardiyolog muayenesi
• EKG
• Renkli doppler ekokardiyografi
• Efor testi
• Kan şekeri
• Üre
• Lipit profili
• Trigliserit
• Total kolesterol
• HDL
• LDL
• VLDL