BİTKİNİN ADI:
- Latince: Ilex paraguariensis St.-Hil.
- İngilizce: Mate, Yerba Mate, Paraguay Tea
- Türkçe: Paraguay çayı, Mate
- Sinonimi (varsa): Ilex paraguayensis St.-Hil
FAMİLYASI:
Aquifoliaceae
KULLANILAN KISMI:
Yaprakları
GÜVENLİLİKLE İLGİLİ UYARILAR:
- Aktif bileşenlere karşı duyarlılık görülebilir.
- Mide-barsak ülserinde, hipertansiyon ve aritmi gibi kalp rahatsızlıklarında, tiroid bezinin aşırı çalışması durumunda kullanılmamalıdır.
- Fazla tüketildiğinde uykusuzluk, sıkıntı, gerginlik ve kalp çarpıntısı gibi problemler görülmektedir.
- Ateş, idrar yanması, kasılmalar ya da idrarda kan görülürse hekime danışılmalıdır.
- Yeterli veri mevcut olmadığı için, 18 yaş altı çocuklarda kullanılması önerilmez.
- Yeterli veri olmaması sebebiyle hamile ve emziren bayanlarda kullanılması önerilmez.
- Bir haftalık kullanım süresince hastalık belirtilerinin geçmemesi durumunda veya kullanımı sırasında istenmeyen etki görülürse hekime danışılmalıdır.
- Bitkisel ürünlerle tedavi konusunda eğitim görmüş hekim ve eczacı denetiminde kullanılmalıdır.
MAO inhibitörleri, sempatomimetik ilaçlarla, amfetaminler, kokain, efedrin, sedatif etkili ilaçlar, kinolon antibiyotikleri, simetidin, klozapin, dipiridamol, disülfüran, östrojenler, fluvoksamin, lityum, antikoagülan, antiplateletler, nikotin, pentobarbital, fenilpropanolamin, riluzol, teofilin ve verapamil ile etkileşir.
LİTERATÜR:
1) PDR, 2000
2) FFD, 2017
3) EMA, 2011
4) WebMD
Mate Çayı Nedir?
Arjantin, Brezilya ve Paraguay’da yetişen mate bitkisi, Güney Amerikalıların geleneksel içeceğidir. Mate bitkisinin içerdiği yüksek orandaki vitamin ve mineraller sayesinde sağlığa yararı çok. Ilex paraguariensis bitkisinin dallarından ve yapraklarından elde edilen mate, yüksek oranda kafein barındırıyor ve çay olarak tüketiliyor. Yaprakları genellikle ateşte kurutuluyor ve bu yapraklar çay yapmak için sıcak suya batırılıyor. Yaygın tüketilen ülkelerde geleneksel bir kaptan birden fazla kişiyle içilen mate çayının arkadaşlığı ve bağlılığı simgelediğine dair bir inanış da mevcut. Aktarlarda ve marketlerde satılan mate bitkisi, kafein içeriğiyle uyarıcı ve termojenik özellik gösteriyor.
Mate Bitkisinin Faydaları
- Potasyum, magnezyum ve manganezden zengin olan mate, kötü kolesterolü düşmesine yardımcı oluyor.
- Mate yaprağı, çok sayıda aktif fitokimyasal içermesi sayesinde kalp damar hastalıklarını önlemede yardımcı oluyor.
- Doğal hücre yenileyici özellik göstererek cildi tazeleyici ve canlandırıcı özelliklere sahip. Yaşlanma belirtilerini yavaşlatabilir.
- Diüretik özelliği bulunan mate yaprağı, vitamin ve mineral yapısı açısından da güçlü bir fiziksel performans sağlıyor. Bu vitamin ve mineraller vücuttaki yağ parçalayıcı enzimlerin aktivitesini engelleyerek yağ emilimini azaltıyor.
- Özellikle spor yapan ve ağır bedensel aktivite gösteren kişiler için oldukça iyi bir enerji kaynağı olan bitki, vücudun ve zihnin erken yorulmasını engelliyor, zihinsel aktivitenin artmasına da katkıda bulunuyor.
- Mate bitkisi, sindirim kolaylaştırıcı ve bağırsak çalıştırıcı etkiye sahiptir.
- Bitki kafeinin emilimini geciktirerek kafeine bağlı uyarıcı etkinin daha dengeli ve uzun süreli olmasını sağlıyor. Ancak kafein içeriği nedeniyle hamilelik ve emzirme döneminde kullanılması önerilmiyor.
- Bakteri, parazit ve mantardan koruyarak enfeksiyonu önlemeden etkili olabiliyor.
- Kan şekerini düşürmeye, diyabetin yaratabileceği komplikasyonların önüne geçilmesini sağlayabilir.
- Stres ve uykusuzluğun azaltılmasına yardımcı olur.
- İştahınızı keserek sindirim sistemini rahatlatır.
- Yeşil çaya göre yaklaşık yüzde 90 daha fazla antioksidan içerir.
- Linosis Üniversitesi tarafından yapılan araştırmalar, mate bitkisinin kanser hücrelerini yavaşlatıcı etkisi ve orofaringeal, özofagus, gırtlak ve mesane kanserlerinin yavaşlatılması ile arasında bir ilişki olduğunu ortaya koyuyor. Mate bitkisinin anti-kanser olduğunu belirten bazı çalışmalar da mevcut.
