BİTKİNİN ADI:
- Latince: Panax quinquefolius L.
- İngilizce: American ginseng
- Türkçe: Ginseng
- Sinonimi: Aralia quinquefolia Decne. & Planch
FAMİLYASI:
Araliaceae
KULLANILAN KISMI:
Kökleri
GÜVENLİLİKLE İLGİLİ UYARILAR:
- Aktif maddeye karşı aşırı duyarlılık görülebilir.
- Hiperglisemik kişilerde dikkatli kullanılmalıdır.
- Cerrahi operasyondan 7 gün önce kullanımı bırakılmalıdır.
- Pre ve post menapozal kadınlarda östrojenik yan etkiler görülebilir.
- Kullanım sırasında ürtiker ve kaşıntı gibi hipersensitivite reaksiyonları, burun kanaması, baş ağrısı, midede rahatsızlık hissi, mide bulantısı, kusma, diyare, kabızlık gibi gastrointestinal şikayetler görülebilir.
- 3 aydan uzun süre kullanılmamalıdır.
- Yüksek dozda uzun süre kullanıldığında hipertansiyon, uykusuzluk, sinirlilik, depresyon, hipertoni, ödem görülebilir.
- Yeterli veri mevcut olmadığı için, 18 yaş altı çocuklarda kullanılması önerilmez.
- Yeterli veri mevcut olmadığı için, hamile ve emziren bayanlarda kullanılması önerilmez.
- Kullanımı süresince hastalık belirtilerinin geçmemesi durumunda veya kullanımı sırasında istenmeyen etki görülürse hekime danışılmalıdır.
- Bitkisel ürünlerle tedavi konusunda eğitim görmüş hekim ve eczacı denetiminde kullanılmalıdır.
İLAÇ ETKİLEŞİMLERİ VE DİĞER ETKİLEŞİMLER:
CYP2D6 ile metabolize olan ilaçlar, antidiyabetik ilaçlar, insülin, fenelzin ve tranilsipromin gibi MAO inhibitörleri, furosemid benzeri diüretikler, nifedipin, varfarin gibi antikoagülanlar, antiplateletler, nonsteroidal antiinflamatuarlar ile etkileşir.
Yüksek miktarda kafein veya alkol içeren uyarıcılarla ile etkileşebilir.
1) FFD, 2011.
2) The Complete German Commission E Monographs, 1998.
3) ESCOP, 2003.
4) EMA, 2014.
5) WHO, 1999.
6) PDR, 2007.
Ginseng Nedir?
Ginseng; yavaş büyüyen, kısa boylu, saçak köklü bir bitki kökü olup, Panax cinsine mensup birkaç alt türün ortak adı olarak kullanılır. Ginseng bitkileri yetiştiği coğrafi bölgeye göre adlandırılır ve her bir alt tür, içerdiği bileşenlere bağlı olarak farklı etkilere sahiptir. Sağlık alanında kullanılan iki temel ginseng türü bulunur. Bu türler; Asya’da yetişen Kore ginsengi (Panax ginseng) ile Kuzey Amerika’da yetişen Amerikan ginsengi (Panax quinquefolius) olarak adlandırılır.
Ginsengin Vücut İçin Faydaları Nelerdir?
Ginseng, içerdiği kimyasalların dağılım miktarlarına bağlı olarak vücut dokularına çeşitli etkilerde bulunur. Ginseng kullanımının sağlığa yararlı bazı etkileri olduğu araştırmalarla kanıtlanmıştır. Bu faydalı etkilerin bazıları şu şekilde özetlenebilir:
- Antioksidan Etki
Ginseng bitkisinin en önemli faydalarından biri, antioksidan yönünden zengin içeriğe sahip olmasıyla ilişkilidir. Vücudumuzdaki hücreler, yaşamlarını sürdürebilmek adına besinlerle elde edilen gıda maddelerini oksijen kullanarak metabolize eder. Bu süreçle elde edilen enerji ile hayati fizyolojik olaylar gerçekleştirilir, ancak sürecin bir yan etkisi olarak reaktif oksijen radikalleri veya oksidan maddeler olarak adlandırılan zararlı ürünler de ortaya çıkar.Reaktif oksijen radikalleri, dokularda hasar meydana getirerek başta kanser, damar sertliği, enfeksiyon hastalıkları, yaşlanma, iltihaplanma gibi sağlık sorunları olmak üzere pek çok hastalığın gelişiminde kritik bir faktör olarak tanınır. Bu anlamda, antioksidan özelliğe sahip ürünlerin vücuda alınması oksidanların kontrol alınmasını sağlayarak, çeşitli sağlık sorunlarına karşı vücudun korunmasına katkıda bulunur. Ginseng de önemli oranda antioksidan madde içerir.
- Zindelik ve Enerji
Özellikle Asya ginsenginin, içeriğinde yer alan maddeler sayesinde, vücuttaki hücrelerin metabolizmasını hızlandırarak zindelik ve enerji hissi sağladığı gözlemlenmiştir. Bu yönüyle ginseng, çoğu sağlık probleminin seyrinde izlenen halsizlik ve bitkinlik gibi semptomların hafifletilmesinde yardımcı olur.
- Beyin Fonksiyonlarında Artış
Ginseng, özellikle sağlıklı ve orta yaşlı bireylerde hafıza ve bilişsel yetenekleri pozitif olarak etkileyici niteliktedir. Bununla beraber, ginsengin Alzheimer hastalarındaki kaygı ve stres durumlarını dindirmede yararlı olduğu da tespit edilmiştir.
- Erektil Disfonksiyonun Giderilmesi
Ginsengin araştırmalara konu olan bir diğer etkisi, erkeklerde erektil disfonksiyonun giderilmesine yardımcı olmasıdır. Ginsengin peniste yer alan doku ve damar çeperlerindeki oksidan oranını azaltıp, damarların genişlemesini sağlayan nitrik oksit molekülünün miktarını artırarak sertleşmeyi kolaylaştırdığını gösteren çalışmalar mevcuttur.
- Bağışıklık Sistemine Destek
Ginseng kullanımı sonrası bağışıklık sistemine ait hücrelerin enfeksiyonlarla ve kanser hücreleriyle daha etkili mücadele ettiği çalışmalarla gösterilmiştir.
- Kan Şekerinin Düzenlenmesi
Özellikle fermente kırmızı ginseng kullanımıyla insülin hormonunun kan şekerini düşürme etkisinin güçlendiği; insülin direnci olan hastalarda ginseng takviyesinin kan şekeri kontrolünün sağlanmasında pozitif etkisi olduğu çalışmalarla tespit edilmiştir.
Ginseng Nasıl Kullanılır?
Ginseng, günlük beslenme düzenine farklı şekillerde eklenerek kullanılabilir. En basit şekliyle çiğ olarak tüketilebilen ginseng, buharda pişirilerek yumuşak halde de tüketilebilir. Yaygın kullanım yollarından biri, taze ginseng dilimlerinin sıcak suda bekletilmesiyle yapılan ginseng çayıdır. Bunun dışında çorbalara veya sulu yemeklere de eklenebilir.Ginseng bitkisinden elde edilen özüt; toz, yağ, tablet veya kapsül formunda takviye ürün olarak da bulunabilir. Bu sayede ginseng besinlere eklenebileceği gibi; doğrudan da tüketilebilir. Ginsengin çiğ olarak günlük 1-2 gram veya özüt halinde 200-400 mg kadar kullanılması tavsiye edilmektedir.
