BİTKİNİN ADI:
- Latince: Taraxacum officinale Weber ex Wiggers.
- İngilizce: Dandelion
- Türkçe: Karahindiba
- Sinonimi (varsa): Leontodon taraxacum L., Taraxacum dens-leonis Desf., Taraxacum retroflexum H. Lindb.
FAMİLYASI:
Asteraceae
KULLANILAN KISMI:
Kök, toprak üstü kısımları ve yaprakları
GÜVENLİLİKLE İLGİLİ UYARILAR:
- Aktif maddeye karşı aşırı duyarlılık görülebilir.
- Safra kanalının kapanmasına, safra tıkanmasına, bağırsak tıkanmasına neden olabilir. Aktif peptik ülser ve karaciğer rahatsızlığı olan hastalar kullanmamalıdır.
- Ateş, disüri, spazmlar veya idrarda kan görülürse kullanımı hemen bırakılmalı ve bir hekime danışılmalıdır.
- Kullanım sonrasında elektrolit kaybına bağlı olarak kardiyak aritmilere neden olabilir.
- Diyabet hastalarında dikkatli kullanılmalıdır.
- Asit fazlalığına yol açarak mide ağrıları yapabilir.
- Karaciğer üzerinde zararlı etkiler ve bazı ilaçların yarılanma süresinde artış beklenebilir.
- Yeterli veri mevcut olmadığı için, 12 yaş altı çocuklarda kullanılmamalıdır.
- Yeterli veri olmaması nedeniyle hamilelerde ve emzirenlerde kullanılmamalıdır.
- İki ay kullanımı süresince hastalık belirtilerinin geçmemesi durumunda veya kullanımı sırasında istenmeyen etki görülürse hekime danışılmalıdır.
- Bitkisel ürünlerle tedavi konusunda eğitim görmüş hekim ve eczacı denetiminde kullanılmalıdır.
İLAÇ ETKİLEŞİMLERİ VE DİĞER ETKİLEŞİMLER:
CYP1A2 ile metabolize olan ve karaciğerde glukuronidasyona uğrayan ilaçlarla, amaroid içeren ilaçlarla, tiazidler, bazı diüretikler, kinolon grubu antibiyotiklerle, lityumla, potasyumla ve spironolakton ile etkileşir.
LİTERATÜR:
1) FFD, 2011
2) Herbal Medicine, 2000
3) ESCOP, 2003
4) PDR, 2000
5) EMA, 2009
6) WebMD
KARAHİNDİBA NEDİR?
Karahindiba sarı çiçekli bir bitkidir. Latince adı Taraksakum officinale olan çiçek bu bitkinin en yaygın çeşididir ve dünyanın birçok yerinde yetişir.
Botanikçiler karahindibaları ot olarak sınıflandırırlar. İnsanlar karahindiba yapraklarını, gövdesini, çiçeğini ve bitkinin kökünü tıbbi amaçlar için kullanırlar.
Karahindiba Avrupa'ya özgü bir bitkidir ancak Kuzey Yarımküre'deki ılıman bölgelerde de bulunur. Bitkinin yaprakları, çiçekleri ve kökü geleneksel olarak Meksika ve diğer Kuzey Amerika tıbbında kullanılmıştır.
KARAHİNDİBANIN FAYDALARI NELERDİR?
Yapılan bazı çalışmalara göre karahindibanın muhtemel faydaları:
- 1.Antioksidan sağlaması:
Karahindiba, hücreleri hasardan korumaya yardımcı olan bir antioksidan olan beta-karoten içerir. Araştırmalar, beta-karoten gibi karotenoidlerin hücre hasarını azaltmada hayati bir rol oynadığını göstermektedir.
Karahindiba çiçeği de başka bir antioksidan türü olan polifenollerle doludur.
- 2.Kolestrolü düşürmesi:
Karahindiba, bir kişinin kolesterolünü düşürmeye yardımcı olabilecek biyoaktif bileşikler içerir.
2010 yılında yapılan bir çalışmada, tavşanlarda karahindiba tüketiminin etkileri incelendi. Çalışmanın sonuçlarına göre karahindiba kökü ve yaprağının yüksek kolesterol diyetinde hayvanlarda kolesterolün düşmesine yardımcı olabileceği bulundu.
Karahindiba kolesterolü düşürmede ne kadar etkili olabileceğini belirlemek için insanlar üzerinde test yapılması da gereklidir.
- 3.Kan şekerinin düzenlenmesi:
Karahindibaların kan şekerini düzenlemeye yardımcı olabilecek bileşikler içerdiğini gösteren bazı çalışmalar vardır.
2016 yılında, bazı araştırmacılar karahindibanın antihiperglisemik, antioksidatif ve antienflamatuar özelliklerinin tip 2 diyabetin tedavisine yardımcı olabileceğini önerdiler. Bununla birlikte, kesin iddialarda bulunmak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
- 4.Kan basıncını düşürme:
Kan basıncını düşürmek için karahindiba kullanımını destekleyen çok az araştırma var.
Bununla birlikte, karahindiba iyi bir potasyum kaynağıdır. Potasyumun kan basıncını düşürmeye yardımcı olabileceğini gösteren klinik kanıtlar vardır.
Örneğin, araştırmalar, potasyum takviyesi alan kişilerin, özellikle yüksek tansiyonları varsa, kan basıncında bir düşüş gördüklerini bulmuştur.
- 5.Kilo vermeye yardımcı olma:
Bazı araştırmacılar karahindibanın kilo vermede etkili olabildiğini söylüyor. Bu faydası bitkinin karbonhidrat metabolizmasını geliştirme ve yağ emilimini azaltma özellikliklerine dayanıyor.
Fareler üzerinde yapılan bir çalışmada, karahindibada bulunan kimyasal olan klorojenik asidin kilo alımını ve lipit tutulmasını azaltmaya yardımcı olabileceğini buldu. Ancak, henüz bu iddiayı destekleyecek yeterli kanıtlar bulunmamaktadır.
- 6.Kanser riskini azaltması:
Bazı sınırlı ancak olumlu araştırmalar, karahindibanın belirli kanser türlerinin büyümesini azaltmaya yardımcı olabileceğini göstermiştir.
Şimdiye kadar yapılan çalışmalar karahindiba'nın test tüplerinde kanserin büyümesi üzerindeki etkisini inceledi. Bu çalışmalar, kolon kanseri, pankreas kanseri ve karaciğer kanseri büyümesinin yavaşlamasına yardımcı olabileceğini gösterdi.
Bir test tüpündeki kanser büyümesini inceleyen bir çalışma, karahindiba ekstraktının karaciğer kanseri büyümesini azaltmaya yardımcı olabileceğini belirledi.
Bununla birlikte, diğer potansiyel faydalarda olduğu gibi, karahindibaların kanser tedavisinin bir parçası olarak ne kadar etkili olabileceğini göstermek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
- 7.Bağışıklık sistemini güçlendirmesi:
Araştırmacılar, karahindibaların hem antiviral hem de antibakteriyel özellikler gösterdiğini bulmuşlardır. Örneğin, 2014 yılında yapılan bir çalışma, karahindibaların test tüplerinde hem insan hem de hayvan hücrelerinde hepatit B büyümesini sınırlandırmaya yardımcı olduğunu buldu.
Bununla birlikte, karahindibaların bağışıklık sistemi üzerindeki etkisini belirlemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
- 8.Sindirime yardımcı olması:
Bazı insanlar karahindibayı kabızlık ve diğer sindirim sorunları için geleneksel bir ilaç olarak kullanır.
Hayvan sindirimine yönelik bir araştırma, karahindibada bulunan bazı kimyasalların sindirim sistemini geliştirmeye yardımcı olduğunu gösterdi.
Çalışma, kemirgenlerin ince bağırsaklarına geçen gıdalardaki direncin azaldığını gördü. Şimdi benzer sonuçları test etmek için insanlar üzerinde araştırmalara ihtiyaç var.
